Archeologie

De Stichting Rura kent een eigen Werkgroep Archeologie Rura (WAR). Daarnaast is in Roermond tevens een Gemeentelijke Werkgroep Archeologie actief. De twee werkgroepen werken zeer nauw samen.

Sinds de oprichting van de werkgroep zijn diverse leden helaas weggevallen, maar na de ontdekking van drie grote vondsten van gebrandschilderd glas is er weer nieuwe aanwas en nieuw elan. De werkgroep participeert eveneens in de werkgroep Archeologie van de gemeente Roermond om mee te denken over ruimtelijke ontwikkelingen en een stem te geven aan de kwetsbare archeologische waarden die nog verborgen zitten in de Roermondse bodem.
Op de zaterdagen, tussen 10.00 en 13.00 uur, is de werkgroep te vinden in de Cattentoren waar gewerkt wordt aan de laatste glasvondst, gedaan op het terrein van het voormalige glasatelier Nicolas in de Sint Jansstraat.

Rura’s Werkgroep Archeologie heeft ten minste 125 onderzoeken uitgevoerd, waarnemingen gedaan en vondsten van anderen onder hun hoede genomen. De vondsten van Rura’s Werkgroep Archeologie zijn voor een gedeelte ondergebracht in het Historiehuis Roermond (www.historiehuisroermond.nl) en zijn opgeslagen in het provinciaal depot in Maastricht.

Archeologieprojecten
Op vele plekken in de binnenstad maar ook buiten de singels, in Maasniel en in Herten is onderzoek gedaan door WAR. Waar geen onderzoek kon of mocht worden gedaan, zijn meestal wel waarnemingen vastgelegd. Enkele grote projecten:

het Luifelstraatkwartier
het Romeins grafveld aan de Maasnielderweg
het voormalig Jezuïetenklooster
het blootleggen van een Kartuizerkluis in het Stadspark
het Sint-Ursulacomplex
de Musschenberg
het terrein van het Verzorgingscentrum RCG
de locatie Hotel De Gouden Leeuw.

Deze opsomming doet geen recht aan het vele werk van de WAR. We bieden hier extra aandacht voor de twee Roermondse glasvondsten en voor de onderzoeken bij De Gouden Leeuw en de Roermondse vestingwerken.

Naast talloze opgravingen en waarnemingen is ook jarenlang gewerkt aan het analyseren en verantwoord herstellen en conserveren van vondsten. Opvallend in de verslagen van de WAR zijn de vele gevallen waarin vindplaatsen uit onverschilligheid of moedwillig zijn vernield. Het is vaak het resultaat van nalatigheid van de gemeente, toedoen van de aannemer of van andere belanghebbenden. Het gevolg is het definitief verloren gaan van grote delen van het bodemarchief.

Historisch goud van Rura
Het vele onderzoek heeft geresulteerd in een schat aan informatie, die tot 2013 nog nauwelijks ontsloten was. Met het dertigjarig jubileum van de WAR als aanleiding is deze schat gedocumenteerd. In het rapport met de titel Historisch goud van Rura werden de vondsten beschreven en gedetermineerd. Dit project, dat door de gemeente werd gefinancierd, behelsde ook het gereedmaken van de vondsten en documentatie voor de levering aan het provinciaal depot in Heerlen. Open hier het rapport: Historisch goud van Rura (pdf).

Het verdrag van Malta en wetgeving
Het verdrag van Malta uit 1992, met als doelstelling het cultureel erfgoed dat zich in de bodem bevindt beter te beschermen, heeft ertoe geleid dat vanaf midden jaren 90 het uitvoeren van archeologisch onderzoek grotendeels door commerciële bedrijven is overgenomen, waardoor de rol van amateurarcheologen sterk werd beperkt. De wet op de Archeologische monumentenzorg uit 2007 heeft drie uitgangspunten: Het eerste is het streven naar behoud in situ. De bodem is immers de beste conservator van archeologische resten. Tweede uitgangspunt is dat er in de ruimtelijke ordening bijtijds rekening gehouden moet worden met archeologische waarden. Derde uitgangspunt betreft het principe dat wanneer behoud in situ niet mogelijk is, de verstoorder betaalt voor het onderzoek en de documentatie.